در این مقاله از مجله ی فرهنگی هنری مای استیج با آستا نیلسن آشنا خواهیم شد .

زندگی و شروع کار آستا نیلسن

آستا نیلسن پس از فیلم خیابان غم انگیز (۱۹۲۵) بزرگترین بازیگر تراژدی از زمان سارا برنهارت به بعد شناخته شد. اما او پانزده سال قبل با ایفای نخستین نقش سینمایی خود در فیلم مغاک (۱۹۱۰) به شهرت رسیده بود. این فیلم که به اسارت جنسی بر هوس میپردازد. رقص شهوت انگیزه گو چو» را به تصویر میکشد.

نیلسن که نقش دختری ابرومند اما اغقال شده را بازی می کند، در این رقص عاشق خود را با یک شلاق برروی صحنه می بندد و بدن خود را به نحوی هوس انگیز به دور او میپیچد. مغاک موفقیتی انفجار مانند داشت و نیلسن یک شبه به نخستین ستارهٔ جهانی سینما تبدیل شد، که در سراسر جهان از مسکو گرفته تاریودوژانیرو ستایش بسیاری را بر میانگیخت.

بازیگری او مردمی را به سینما کشاند که قبلا هیچگاه این رسانه را به عنوان قالبی هنری جدی نگرفته بودند.آستا نیلسن در دانمارک و در خانواده ای از طبقه کارگر زاده شد و در همان کشور خود بازیگری در تئاتر را آغاز کرد. او در تئاتر با اوربن گاد آشنا شد. همین گاد بود که تولید و کارگردانی مغاک را برعهده داشت و بعداً با نیلسن ازدواج کرد. این زوج به برلین رفتند و در آنجا نیلسن به یکی از بزرگترین ستارگان سینمای آلمان تبدیل شد و در طول دو دهه در نزدیک به هفتاد و پنح فیلم ایفای نقش کرد.
در فاصله مبان سالهای ۱۹۱۰ تا ۱۹۱۵، نیلسن و گاد در بیش از هفتاد فیلم با یکدیگر همکاری کردند، و در همین فیلم ها بود که سبک خاصی نخستین دورهٔ بازیگری او شکل گرفت. هوس انگیزی او با هوش و ابتکار و نوعی چابکی پسرانه همراه بود. چهره و اندام پراحساسی و بیانگرانهٔ او غیر تصنعی و امروزی به نظر میرسد، بویژه اگر حرکات او را با حرکات اغراقآمیز معمول در سینمای آغازین بسنجیم.

• بدن کشیده و نیرومندش و چشمهای سیاه درشتش که لباسهای معنی دار و تأثیرگذار آنها را برجسته تر هم می ساخت به او امکان میداد که در بازیگری مرزهای طبقاتی و جنسی را درنوردد، بی آن که تماشاگر را به تردید بیندازد.

آستا نیلسن در نقشهای بسیار متفاوتی ظاهر شد: بانویی از مدافعان حقوق زنان ، کولی ، خبرنگار، کودک (در فیلم فرشته کوچک، ۱۹۱۳)، راهزن مرد (در گروه زاپاتا، ۱۹۱۴) و هملت (۱۹۲۰). نیلسن در تجسم بخشیدن به زنان جداافتاده و نامتعارف که داستانشان به درگیری های درونی و ایستادگی در مقابل شبکه نامرئی تبعیضهای طبقاتی و جنسیتی میپرداخت سرآمد همه بود.

• او کشمکشهای درونی را با استفاده از امکانات خاص سینما با چنان ظرافتی بیان می کرد که با کار هیچ کس دیگر قابل قیاس نبود.

آستا نیلسن از رهگذر تمرین بود که در بازیگری به چنین طبیعی بودنی دست یافته بود. این هنرپیشهٔ توانا در زندگینامهٔ خود شرح می دهد که چگونه با دقت در تصاویر خود برروی پرده نحوهٔ بازیگریش را اصلاح می کرده است. نیلسن در روی گرداندن سینمای آلمان از طبیعت گرایی که وجه مشخص این سینما در دورهٔ پس از جنگ جهانی اول بود، نقش مهمی داشست. روش های او برای بیان کشمکش های روانی به حرکات و اشارانی «سبک پرداخته » تبدیل شد که بر احساس ترس از فضای بسته و محدودیت تأکید می کرد. طبیعی بودن بازیگریش کاهش یافت و لبخند ملیحش که بر لب دیگران لبخند می آورد دیگر به چشم نمی خورد، مگر در قالب زهر خندی آن هم به یادگذشته.

نماهای نزدیک او حالت ماسک مانند چهره اش را برجسته می کردند. وقتی که او در نقش زنان پیرمحکوم به شکست ظاهر می شد و به مردان جوان و سبک مغز دلبستگی هوس آلود نشان میداد، کارش نوعی خودشکنی جلوه می کرد (چنانکه در فیلم های خیابان غم انگیز و تراژدی زن روسپی ، ۱۹۲۷ شاهد هستیم). ایفای چنین نقشهایی تنها هنگامی طنین واقعی خود را می یابد که با بازی او در نقش زنان جوانی مقایسه شود که بر علیه محدودیت های اجتماعی به مبارزه برخاسته بودند.